Sceny z życia PRL

Kolejny dzień - 12 grudnia - to otwarcie w Muzeum Regionalnym wystawy pt. „Sceny z życia PRL”. Wśród licznego grona uczestników mogliśmy spotkać m.in. posła ziemi siedleckiej Krzysztofa Tchórzewskiego, starostę Zygmunta Wielogórskiego oraz wiceprezydenta Siedlec Annę Sochacką. Trzeba przyznać, że uroczystość była niezwykle bogata w treści. Jej organizatorem, poza muzeum, było także Ogólnopolskie Stowarzyszenie Internowanych i Represjonowanych z siedzibą w Siedlcach. Prezes stowarzyszenia Janusz Olewiński ciekawie, bardzo osobiście, „od serca” przedstawił garść wspomnień z okresu stanu wojennego. Przypomniał m.in., jakie przyczyny wpisywano wówczas na dokumentach zatrzymania opozycjonistów Większość z nich budzić dziś może tylko politowanie wobec kreatorów ówczesnej rzeczywistości. Były to sformułowania typu: „negatywnie ustosunkowany do władzy ludowej”, „może podjąć działania destrukcyjne”, „występuje przeciwko sojuszom zawartym przez PZPR”. - Za to wtedy szło się do więzienia - przypominał J. Olewiński. A tam nikt nie przestrzegał standardów praw człowieka. Tam po prostu bito, niejednokrotnie wręcz katowano osadzonych. Olewiński zaznaczył, że na sali, w której odbywa się uroczystość, są osoby, które wtedy zostały inwalidami, a ich renty są znacznie niższe od świadczeń pobieranych dzisiaj przez oprawców. Wspomniał też o warunkach sanitarnych panujących w więzieniach doby stanu wojennego. Mówił: „siedzieliśmy ze szczurami, brud był niesamowity, mleko miało kolor różowy…”.

Obraz tamtych dni

Sama wystawa prezentowana jest w sali znajdującej się tuż przy wejściu do muzeum. Rozpoczyna ją najzwyklejsza kartka z kalendarza z datą 12 grudnia 1981 r. Przecież to miał być zupełnie normalny dzień… Wystawa to przede wszystkim fotografie. Wiele fotografii. Za każdą z nich coś się kryje. To one zostawiają w pamięci obraz czasu. Znajdziemy tam zdjęcia z okresu sprzed 13 grudnia (ogólnopolski strajk chłopski, który miał miejsce w Siedlcach), ale też z więziennych cel, z pobytu w Oświęcimiu (po drodze wyjazdu na Jasną Górę w pierwszą rocznicę stanu wojennego), z uroczystości patriotycznych przy siedleckim pomniku Tadeusza Kościuszki, które „doskonale” zabezpieczała Milicja Obywatelska. Znajdziemy tam jeszcze wiele innych, równie interesujących zdjęć, które są zapisem tamtych tragicznych czasów.

Na wystawie zgromadzono także inne eksponaty. Wśród nich zwiedzający odnajdzie m.in. legitymację internowanego (był to wyrób własny osadzonych w Zakładzie Karnym we Włodawie), pieczątki i znaczki wewnętrznej poczty internowanych, banknoty „samoróbki” z podobiznami J. Piłsudskiego, L. Wałęsy, bł. ks. Popiełuszki i innych ważnych lub wyśmiewanych osobistości.

…i spotkania

Po zakończeniu uroczystości w Muzeum Regionalnym, jej uczestnicy przeszli do Centrum Kultury i Sztuki, gdzie odbyło się spotkaniem z dziennikarzem i publicystą Janem Pospieszalskim. Sala widowiskowa była pełna. J. Pospieszalski zaprezentował film dokumentalny pt. „Ćwiczenia na wyobraźnię Wolność i Solidarność 30 lat później”. Na film ten składa się cały cykl esejów czy też miniatur filmowych, które zawierają świadectwa kilkunastu osób. Ich dobór nie był przypadkowy. To właśnie oni trzydzieści lat temu - tworząc Solidarność - po prostu zapisali się dla historii Polski i świata. Redaktor Pospieszalski podjął próbę odnalezienia „wspólnego mianownika”, a więc głębszych motywacji, które kazały im poświęcić swe życie prywatne dla celu wyższego. Co zatem nimi kierowało? Nie potrafili żyć w kłamstwie. Mieli też świadomość, że rządzący nie reprezentują interesu narodowego, a cele obcego mocarstwa. Byli zmęczeni życiem w kraju pełnym niesprawiedliwości, gdzie władza pogardzała własnym narodem, a pamięć historyczną starała się usunąć na zawsze nie tylko z przestrzeni publicznej, ale i umysłów ludzkich.

Kolejne etapy siedleckich uroczystości rocznicowych miały miejsce już 13 grudnia. Pierwszym z nich było uroczyste otwarcie wystawy pt. „Solidarność - drogi do niepodległości”. Otwarcia ekspozycji zlokalizowanej na Skwerze Kościuszki dokonali wspólnie: Krzysztof Tchórzewski, prezydent Siedlec Wojciech Kudelski, prof. Jan Żaryn - historyk z IPN i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz znany opozycjonista z czasów PRL - Adam Borowski. A. Borowski był następnie gościem spotkania otwartego, które odbyło się w bibliotece Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego. Siedleckie obchody rocznicowe zakończyła uroczysta Msza św. odprawiona w kościele św. Stanisława w intencji ofiar stanu wojennego.